Inscrición previa en https://forms.gle/HbKvBz5VBW8jJ7C67
O vindeiro venres, 19 de abril, terá lugar o cuarto relatorio do “IV Ciclo de Webinarios Divulgativos del IEGPS: vidas medievales entre Galicia y Portugal”, titulada “Implicações políticas e sociais do perfil transfronteiriço dás ordens relixioso-militares”, que será impartido por Paula Pinto Costa.
Paula Pinto Costa é doutora en Historia (1999), coa tese A Ordem do Hospital em Portugal: dá Idade Média à Modernidade. Actualmente é profesora catedrática do Departamento de História e Estudos Políticos e Internacionais de la Faculdade de Letras de la Universidade do Porto, ademais de investigadora do CITCEM (Centro de Investigação Transdisciplinar «Cultura, Espaço e Memória»), académica correspondente da Academia Portuguesa da História e da Academia Portuguesa da Marinha. É así mesmo membro da Society for the Study of the Crusades and the Latin East.
As súas investigacións céntranse na historia das Ordes Relixiosas e Militares, desde o século XI ao XVI, tanto desde a súa orixe en Terra Santa como na súa posterior integración no espazo europeo e portugués, así como na historia dos municipios portugueses.
Entre as súas publicacións máis recentes, cabe destacar: Templários em Portugal. Homens de religião e de guerra (2019); “Casas conventuais dás ordens relixioso-militares em Portugal: entre a definição de centros de poder e a projeção relixiosa (séculos XII-XVI)” en Raquel Torres Jiménez e Jesús Molero García, (dirs.), Órdenes militares y religiosidad (c. 1150-1550). Ideología, memoria y cultura material, Madrid, Marcial Pons Historia, 2023, páxs. 81-105; “Viver face a uma sociedade multicultural e multirreligiosa: enquadramentos normativos medievais definidos pelas Ordens Relixioso-Militares” en Francesco Renzi, Joana Gomes, Luís Carlos Amaral, Igrejas, Poderes e Territórios. Novas perspetivas sobre as relações entre o poder e as Igrejas na Europa medieval (séculos XI-XV), Porto, Ed. Afrontamento, 2023, páxs. 185-196.
Paula Pinto Costa resume o contido da súa conferencia da seguinte maneira: as implicacións políticas e sociais do perfil transfronteirizo das ordes relixioso-militares constitúen un tema de gran relevancia histórica. A tradicional perspectiva da historia, marcada por un punto de vista nacionalista, é inadecuada para o proceso de aprehensión da relevancia do papel exercido por estas ordes no contexto da historia do Occidente Peninsular. Pola súa natureza claramente transfronteiriza, estas institucións preséntanse como unha boa base de análise de conflito entre as relacións creadas en encadramentos políticos e diplomáticos. Se, por unha banda, é frecuente a asociación de ordes militares á acción monárquica de construción e defensa dun reino -proceso simultanea á definición constante dunha liña de fronteira-, por outro, tamén é crucial entender o seu potencial como organizacións que superaban esa construción política. Ademais desta dimensión máis institucional, é necesaria unha perspectiva de natureza social, tendo en consideración o perfil aristocrático dalgúns dos membros destas ordes. Da complexidade de interacción destes factores resulta a forma en como estas ordes axudaron a moldear o cadro político dos reinos peninsulares e a proxectar socialmente algúns dos grupos que demostraron unha especial apetencia polo ingreso nestas formas de vida relixiosa. Neste contexto destacou o éxito dalgunhas familias en ambos os lados da fronteira, movéndose entre ambicións sociais e estratexias de ascensión en estreita relación cos obxectivos políticos definidos polas entidades gobernativas e contribuíndo, deste xeito, para incorporar elementos transfronteirizos na súa identidade.
