O Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento (CSIC, Xunta de Galicia) inicia o mércores 16 de outubro de 2024, en Lugo, a itinerancia da exposición “Os Nosos Castelos. San Paio de Narla e os seus señores”. A mostra está organizada polo grupo de investigación “Historia Social del Poder desde la Edad Media”, do IEGPS, que dirixe Amparo Rubio Martínez, científica titular do CSIC no IEGPS e que conta con apoio financeiro da Axencia Turismo de Galicia, do Concello de Friol e da Secretaría Xeral dá Lingua da Xunta de Galicia.
Inaugurarase no Museo Provincial de Lugo nun acto que terá lugar ás 17:00 horas e que contará coas intervencións da deputada delegada de Cultura, Iria Castro; a directora do Museo Provincial de Lugo, Aurelia Balseiro García; o director do IEGPS, Pablo S. Otero Piñeyro Maseda e o comisario da mostra, Eduardo Pardo de Guevara e Valdés, profesor vinculado ad honorem do CSIC.
Tras o acto inaugural, haberá unha visita guiada realizada polo comisario da mostra acompañado doutros membros do equipo de traballo da mesma. A continuación, terá lugar unha mesa redonda de carácter divulgativo na que se profundará nalgúns aspectos tratados na exposición, como a contorna territorial e xurisdicional de Narla, a evolución arquitectónica da fortaleza, as súas referencias documentais ou as liñaxes que tiveron dereitos sobre ela.
“Os Nosos Castelos. San Paio de Narla e os seus señores” permanecerá aberta ao público no Museo ata o 12 de novembro, con horario de visitas de martes a venres (09:00-21:00 horas), sábados (10:30-14:00 horas e 16:30-20:00 horas) e domingos e festivos (11.00:14.00 horas). Posteriormente mostrarase en Friol (do 15 de novembro ao 16 de decembro) e en Santiago de Compostela (do 22 de xaneiro ata o 25 de febreiro de 2025).
O obxectivo da exposición é difundir o patrimonio histórico e monumental ao redor da fortaleza de San Paio de Narla (Santa María de Xiá, Narla, Friol), adquirida pola Deputación Provincial de Lugo no ano 1939. En 1983 converteuna en museo histórico e etnográfico, trasladando a ela boa parte das coleccións etnográficas do Museo Provincial de Lugo. A fortaleza foi derrubada nas revoltas dos Irmandiños do século XV e reconstruída no século seguinte, polo que o actual edificio é obra dos séculos XVI e XVII, fundamentalmente.
Para iso, a mostra consta dunha ducia de paneis nos que se abordan cuestións como o espazo señorial no que se sitúa, a evolución arquitectónica da fortaleza, as liñaxes que se forxaron na súa contorna ou a súa pegada documental e mesmo literaria.
Con esta exposición o IEGPS dá continuidade a unha liña de actuación iniciada en 2021 ao redor de mostras itinerantes sobre castelos, torres e fortalezas de Galicia e a súa contorna xeográfica: “Os nosos castelos dá Ribeira Sacra: Castro Caldelas e Monforte de Lemos” (2021-2022), “Os nosos castelos: Castro de Ouro e ou mariscal Pardo de Cela” (2022-2023) e “Os nosos castelos: A Limia, terra de torres” (2023-2024).
